بازرسان شرکت بعنوان یکی از مهم ترین افراد در شرکتهای سهامی عام و خاص میباشند لذا موسسه حقوقی درسا جهت افزایش اطلاعات متقاضیان ثبت شرکت سهامی خاص و عام به تهیه این مقاله پرداخته است تا از وظایف و حقوق و اختیارات یازرسان شرکت مطلع شوید.
بازرسان شرکت یکی از ارکان جدایی ناپذیر شرکتهای سهامی میباشند که موظف به حفظ حقوق مدیران ، سهامداران ، سرمایگذاران ، کارمندان و هر آنکس که با شرکت در ارتباط است ، می‌باشد که در ادامه مقاله به وظایف و حقوق و اختیارات بازرسان شرکت بیشتر پرداخته می‌شود قابل ذکر است که بازرسان به موجب تصمیم مجمع عمومی انتخاب میشوند که درباره‌ی انتخاب بازرس شرکت در مقاله مربوطه بطور مفصل توضیح داده شده است.
1. حسابرسی و بررسی حساب های مربوط به شرکت وظیفه بازرسان شرکت است.
2. اطلاع رسانی به سهامداران و مقامات قضایی و مأموریتهای خاص نظارتی برای کنترل وضع کلی شرکت بر عهده بازرسان می باشد .
3. وظایف نظارتی خاص بازرس یا بازرسان عبارت است از :
قابل ذکر است که در صورتیکه سهامداران هم درخواست ننمایند بازرس مکلف است رأساً اقدام به دعوت مجمع عمومی عادی کند ( ماده ۹۱ لایحه اصلاحی قانون تجارت ۱۳۴۷ ) و در صورتی که بازرس مقتضی بداند می تواند مجمع عمومی عادی را بطور فوق العاده دعوت کند.
حقوق و اختیارات بازرسان شرکت مطابق مادهی۱۴۹ لایحه اصلاحی قانون تجارت به شرح زیر می‌باشد :
«بازرس یا بازرسان میتوانند در هر موقع، هرگونه رسیدگی و بازرسی لازم را انجام داده و اسناد و مدارک و اطلاعات مربوط به شرکت را مطالبه کرده و مورد رسیدگی قرار دهند. بازرس یا بازرسان میتوانند به مسئولیت خود در انجام وظایفی که برعهده دارند از نظر کارشناسان استفاده کنند به شرط آنکه آنها را قبلاً به شرکت معرفی کرده باشند. این کارشناسان در مواردی که بازرس تعیین میکند مانند خود بازرس حق هرگونه تحقیق و رسیدگی را خواهند داشت.»
همچنین در صورتی که شرکت چند بازرس داشته باشد، هر یک از آنها میتوانند به تنهایی وظایف خود را انجام دهد اما کلیهی بازرسان باید گزارش واحدی تهیه کنند. در صورت وجود اختلافنظر بین بازرسان، موارد اختلاف با ذکر دلیل در گزارش قید خواهد شد. (تبصرهی مادهی۱۵۰ ل.ق) بنابراین تکالیف و اختیارات بازرسان فردی است و هر یک از آنها میتواند به طور انفرادی به انجام تکالیف و اختیارات بپردازد.
قانون در هین آنکه اختیارات وسیعی به بازرسان شرکت داده است قوانینی نیز نهاده تا در صورت تخطی از آن مجازات شند لذا بازرسان شرکت دارای دو نوع مسئولیت مدنی و کیفری می‌باشد.
مسئولیت مدنی بازرس یا بازرسان تابع قواعد عمومی مسئولیت مدنی است یعنی چنانچه بازرسان شرکت در انجام وظایف قانونی و مقررات اساسنامهی شرکت، مرتکب تخلف شود و همین تخلف موجب ورود زیان به شرکت، سهامداران و اشخاص دیگر شود، زیاندیده (ذینفع) میتواند خسارات وارده را مطالبه نماید. (مادهی ۱۵۴ ل.ق)
با وجود اینکه قانون اختیارات وسیعی را به بازرس داده است جرایم کیفری ای نیز در صورت تخلف قرار داده است که به شرح زیر می باشد :
بر اساس ماده ۲۶۶ لایحه اصلاحی قانون تجارت ۱۳۴۷ : هر کس با وجود منع قانونی سمت بازرسی را در شرکت سهامی بپذیرد و به آن عمل کند به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه یا به جزای نقدی از ۲۰ هزار تا ۱۰۰ هزار ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهد شد . علاوه بر این طبق ماده ۲۶۷ لایحه اصلاحی قانون تجارت ۱۳۴۷ هر کس در سمت بازرسی شرکت سهامی عالماً راجع به اوضاع شرکت به مجمع عمومی در گزارش های خود اطلاعات خلاف واقع بدهد و یا اینگونه اطلاعات را تصدیق کند از سه ماه تا دو سال محکوم خواهد شد .
جهت اطلاعات بیشتر میتوانید با موسسه حقوقی درسا تماس حاصل فرمایید و همچنین از دیگر خدمات درسا همچو ثبت شرکت ، اخذ گرید ، ثبت برند و... بهرهمند شوید.
منبع : موسسه حقوقی درسا